Neyi neden yaparız?

İnsanoğlu yaradılışı gereği bilinçli ve bilinçsiz davranışlar sergiler. Her yaptığını neden yapmış olduğunu bilmez, çoğu zaman üzerinde bile düşünmez; sadece “yapar” ve devam eder. Çünkü, herşeyden önce, beynin anatomisi bu bilinçsizliği gerektirir. Beynimizde yer alan Limbik sistemi ve onun önemli bir parçasi olan Amigdala’yı, bu bilinçsiz ve reaktif davranışlarımızın “operasyon müdürü” olarak adlandırabiliriz. Amigdala, 200 milyon yıllık evrimsel geçmişiyle, insan beynindeki en eski ve en ilkel parçalardan biridir. Ve en büyük görevi, korku başta olmak üzere, duygularımızı kontrol etmektir, ki; beynimiz otomatik tepkiler yoluyla bizi olası tehlikelerden koruyabilsin.
Tıpkı dokunduğumuz kaynar suyun Amigdala tarafından zihnimizde “tehlike” olarak kodlanması ve elimizi otomatik bir tepkiyle bu tehlikeden kaçırmamız; ya da bir tartışma esnasinda karşı tarafın kimliğimize yönelik yaptığı “sen ne bilirsin ki” şeklindeki bir sözel saldırının da yine Amigdala tarafından yaşamsal “tehlike” olarak kodlanıp; bu tehlikeye karşı “sana mı sorucam ne bildigimi” ya da benzeri bir sözel saldırıda bulunması gibi… Her iki durumda da, Amigdala bizi olası tehlikelerden korumak için, çeşitli tepkisel/otomatik davranışlarla görevinin başındadır. Ve Amigdala, 200 milyon yıllık teçrübesinin kendisine kazandırmış olduğu surat ve yetkinlikle; düşünen beynimizin, yani korteksin, olayı irdelemek bir yana, daha ne olup bittiğini bile anlamasına zaman tanımayacak bir hızda, bu otomatik davranışlara devam eder. Ta ki; entegre insan bilinci, yani prefrontal kortex, bu bilinçsizliğin ve bu tepkisel, reaktif ve otomatik davranışların bilincine varıp; bize neyi neden yaptığımızı sordurana dek!
Peki sizin Amigdalanız neyi neden yaptığınızı farkında mı? Sizin prefrontal korteksiniz size neyi neden yaptığınızı sorgulatıyor mu? Mesela, hiç kendinizi “aniden” alevli bir tartışmanın ve tatsız bir çekişmenin içinde buldugunuz ve tartışma sonunda hem kendinizi hem de karşınızdakini durduk yerde sinirlendirmiş olduğunuzu farkettiğiniz oldu mu? Peki, o tartışmaya neden girmiş olduğunuzu hiç durup kendinize sorduğunuz oldu mu?
İşte; size o fevri çıkışı yaptıran, ya size yöneltilmiş bir sözlü saldırı, ya sevmediğiniz bir koku, bir tat; ya bir ters bakış, ya da istenmeyen fiziksel bir davranış’tır. Bir başka deyişle; 200 milyon yıllık kollektif deneyimiyle Amigdala’nız tarafından “tehlike” kodunu almış herhangi bir durum, size o reaktif davranışı yaptırmıştır. Siz farkında olun ya da olmayın; siz daha düşünen beyniniz korteksinizde “bunu böyle söylememeliydim” sonucuna varana dek, o söz çoktan söylenmiş, karşi tarafın Amigdala’sı tarafından tehlike olarak kodlanmış ve iki Amigdala arasındaki yaşamsal mücadele çoktan start almıştır bile 
Ve işte bu nedenle, zihnimizin, yani düşünen beynimizi temsil eden bilincimizin, bilinçsiz tepkilerimiz ve bilinçaltı kodlamalarımızla ilgili eğitilmesi; neyi neden yaptıgımızı durup kendimize sorma alışkanlığının da, bir an önce günlük yaşantımıza entegre edilmesi gerekmektedir.
Bu sorgulama alışkanlığını edinmek için, yapacağınız her davranış ve söyleyeceğiniz her sözün öncesinde kendinize su soruyu sorun: “Haklı olmak mı istiyorum? Sonuç yaratmak mı?” Eğer yapmak üzere olduğunuz şeyi haklı olmak istediğiniz için yapacaksanız; durup yeniden düşünün. Çünkü, artık bilginizde ve bilincinizde olduğu üzere, “haklı çıkma” durumu, Amigdala’nın korku içeren duygular departmanında, varlığın “tehdit” edilmesi koduna karşı otomatik olarak üretilen bir saldırı mekanızmasından başka bir şey değildir. Ve size anlık tatmin duygusundan başka bir duygu da hissettiremez. Kaldı ki, Amigdala’nın anlık zevkleri uğruna insan hayatında ne büyük sorunlar yarattığı da dillere destandır…
Dolayısıyla, cözüm, haklı olmak’ta değil, SONUÇ yaratmakta! Bırakın, beyninizdeki her bir parçayı entegre edip mantıksal çıkarımlar yapma ve olaylara farklı anlamlar kazandırma özelliğine sahip olan prefrontal korteksiniz konuyu yeniden inceleyip yeni anlamlar yaratsın. Bırakın, beyninizin içerisindeki milyonlarca sinir hücresı, prefrontal korteks’inizde entegre olup, yaratmak istediğiniz sonuç için, en iyi davranış seçeneğini önünüze koysun.
Bırak, hayat hiç olmadığı kadar güzel ve anlamlı olsun 
Çünkü, biliyorsun ki yapabilirsin; biliyorsun ki lider sensin!
Haydi, IŞILDA Türkiye!!!

Burcu Ünsal
İletişim, Yaşam ve Marka Danışmanı & Lisanslı NLP Eğitmeni
Los Angeles Kaliforniya Üniversitesi Liderlik ve Duygusal Zeka Öğretim Görevlisi
http//www.twitter.com/BurcuUnsalLA
.

.