Aman petrol canım petrol !

Aman petrol canım petrol
Artık sana muhtacım petrol
Elinde petrol, sonunda petrol
Artık dizginlerim senin elinde petrol
Belki gideceksin bir gün gerçekten
İşte senin ardından ağlıyorum şimdiden….
Yıllar önceki bir Eurovision şarkı yarışmasında Türkiye’yi temsil eden şarkının bu dizeleri sanki şimdiki halimizi anlatır gibi…

22 Temmuzda Gezi olayları devamında yabancı yatırımlarda son panorama başlıklı yazımda değindiğim gibi, 6491 sayılı yeni Petrol Kanununun Meclis’ten geçmesi, petrolümüz elden gidiyor gibi algılanırken, Enerji Bakanı Taner Yıldız, yaptığı açıklamalarda, halihazırda Türkiye’nin gereksinimini karşılayacak petrolümüzün bulunmadığını, yurtdışı yatırımcılara açılarak kaynaklarımızla ilgili bir riske girmediğimizi, ruhsat ve mülkiyet alanlarının bize ait olduğunu belirtirken, Cumhuriyet Halk Partisi yeni kanunu Anayasa Mahkemesi’ne götüreceğini ve Türk Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın yeni kanundan büyük zararlar göreceğini belirtiyor.

PEKİ YENİ PETROL KANUNUNDAKİ DEĞİŞİKLİKLER NELERDİR?

Ülkemizde ilk kez yabancılara petrol arama ruhsatı 1954 yılında yürürlüğe giren 6326 sayılı Kanunla verilmiş, 11.06.2013 tarihinde yürürlüğe giren 6491 sayılı yeni Kanun da ise çok kısa şekliyle; kaynaklarımızdan en etkili şekilde yararlanma amacıyla yabancılara konulan sınırlamalar kaldırılarak, TPAO’nun devlet tekelinden çıkarak, özel sektöre geçmesi için hukuksal zeminin hazırlanması sağlanmıştır.

Başlica değişiklikler;

18 petrol bölgesine ayrılmış Türkiye arazisi, kara ve deniz olarak 2 petrol bölgesine bölünmüştür
Denizde arama ruhsatı 7 yıl, karada ise 5 yıldır
Bu süreler, yatırım programına uyulması halinde karada yapılanlar için 2, denizde yapılan aramalar ise 3 yıl süreyle Bakanlar Kurulu kararıyla uzatılabilecek ancak denizde arama 9, karada arama ise 14 yıl süreyi geçemeyecektir. Ruhsat süresi sonunda, ticari değerlendirmeler için artı 2 yıl daha verilebilecektir.
Süre uzatım taleplerinde yatırım tutarının %2 si oranında teminat verilecektir.
Devlet harç sistemi kaldırılmış olup, üretici, ürettiği petrolün 1/8 ini Devlet’in Hissesi olarak ödeyecektir.

TPAO’nun Devlet tekelinden çıkması öngörülmekte olup, yeni kanunla özel sektöre açılmıştır.
TPAO, bölgelerde, bölgelerdeki toplam ruhsat sayısının 10 katını aşmamak koşulu ile, sınırsız ruhsat alabilecektir.

Özel sektörde de ruhsat sayısındaki sınır kaldırılmıştır.

Yatırımlarını zamanında gerçekleştirmeyen yatırımcıların ruhsatları iptal edilecek, verdikleri teminatlar yanacaktır.
Ruhsatlar 20 yıl süreyle verilebilecek olup, arama, üretim ve satış ruhsatları için başvurulabilecektir.

Arama ruhsatları için ilk başvuru tarihi ise 11.06.2014’tür. Bu bilgiyi de vermiş olalım.

Yeni Kanundaki değişiklikler ışığında, kimisine göre TPAO tekel özelliğini korumalı ve ülkemizde petrol varsa bunu sadece biz çıkarmalıyız, kimilerine göre yabancı sermaye aramalar için mutlaka gerekliyse, İtalyan ENI’de, Amerikan Shell’de olduğu gibi, asıl hisseyi Devlet elinde bulundurmalı ve halka arz edilmeyerek, TPAO ve yabancı ortaklığı ile gerçekleştirlmesi sağlanarak, TPAO asla sıradan bir şirket haline indirgenmemeli.

Ülkemizin gelişmekte olan bir ülke olduğunu ve şimdiye kadar mevcut kaynaklarımızdan bir çok sebeple gerektiği gibi yararlanamamış olmamızı göz önünde bulundurarak ve yabancı sermaye ve teknolojisinin ülkemize girerek, çok uzun bir zaman dilimine yayılacak gelişmelerin kısa zamanda gerçekleşmesine katkı sağlayacak bir araç olduğuna inanmakla birlikte, farklı alanlardaki özelleştirmeler de dahil olmak üzere, projelerin gerçekleşme aşamasında ve sonrasında, ilgili kanunlarda bulunan/bulunabilen boşluklar, özelleştirmelerde uygulamada projelerin tamamen özel sektöre geçebilmesi ve Bakanlar Kurulu’nun geniş karar yetkileri doğrultusundaki sorumlulukları ülke adına yaşamsal önem taşımaktadır. Yeni Kanuna ilişkin olarak, uygulama aşamasında gerekli bilinç, sorumluluk ve milli menfaatlerin gözetilerek kararların verilmesi halinde durumun iki ucu keskin bir kılıç olarak görülmemesi gerektiği inancındayım.