Staj dönemi çalışmaları emeklilik hesabında sigorta başlangıcı sayılır mı?

Son zamanlarda yazılı, görsel basın ve sosyal medyada Staj dönemi çalışmalarının Sigorta başlangıcı olarak kabul edilmesi için kampanyalar düzenlenmektedir. Peki, staj dönemi çalışmaları sigorta başlangıcı olarak sayılması mümkün müdür! 

Konuyu Sosyal Güvenlik Kurumu penceresinden bir değerlendirerek,  akıllardaki soru işaretlerini gidermeye çalışalım.

Stajyer kime denir?

 Stajyer Mesleki ve Teknik Eğitim veren ortaöğretim kurumlarının son sınıfında mesleği ile ilgili olarak bir işyerinde yapılan işleri öğrenmek ve uygulamayı izleyerek bilgisini geliştirmek için işveren yanında çalışan kişidir.

Sosyal Güvenlik Kurumu Açısından Stajyerin Durumu? 

506 sayılı Kanuna göre stajyerler için analık, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile bu Kanunun 35 inci maddesi hükümleri uygulanmamakta olup, stajyerler için iş kazaları ve meslek hastalıkları ile hastalık sigortaları hükümleri uygulanmaktadır. 

5510 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin (b) bendine göre; " 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Meslekî Eğitim Kanununda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde meslekî eğitim gören öğrenciler hakkında iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık sigortası; meslek liselerinde okumakta iken veya yüksek öğrenimleri sırasında staja tabi tutulan 

öğrenciler ile 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 46 ncı maddesine tabi olarak kısmi zamanlı çalıştırılan öğrencilerden aylık prime esas kazanç tutarı, 82 nci maddeye göre belirlenen günlük prime esas kazanç alt sınırının otuz katından fazla olmayanlar 

hakkında ise iş kazası ve meslek hastalığı sigortası uygulanır. Bu bentte sayılanlar, 4 üncü maddenin  birinci  fıkrasının (a) bendi  kapsamında  sigortalı sayılırlar ve bunlardan bakmakla 

yükümlü olunan kişi durumunda olmayanlar hakkında ayrıca genel sağlık sigortası hükümleri uygulanır." denilmektedir. 

Her iki Kanun uygulamasından da anlaşılacağı üzere stajyer hakkında (Kısa Vadeli Sigorta Kollarından) iş kazaları ve meslek hastalıkları hükümleri uygulanmaktadır.

Stajyerler için Kısa Vadeli Sigorta Kolları Ödenmesi ne demek? 

Stajyer için ödenen primlerin Kısa Vadeli Sigorta Kolları tabi olması sonucunda staj dönemindeki sigorta başlangıcı emeklilik yıl, yaş ve prim hesabında dikkate alınmaması anlamına gelmektedir. Emeklilik hesabında sigorta başlangıcının kabul edilebilmesi için Uzun 

Vadeli Sigorta Kollarına (malullük, yaşlılık ve ölüm) tabi prim ödenmesi gerekmektedir.

Sigortalının ilk sigorta başlangıcı staj yaptığı döneme denk geliyorsa maalesef emeklilik hesabında staj başlangıcı sigortası dikkate alınmamaktadır. Sigortalı hakkında ne zaman Uzun Vadeli Sigorta Kollarına (malullük, yaşlılık ve ölüm) tabi prim ödenmeye başlandı ise o tarih sigorta başlangıcı kabul edilip emeklilik hesaplaması yapılmaktadır. 

Ülkemizde staj dönemine ait sigorta başlangıcı olanlar için yasal bir düzenleme yapılarak bu döneme ait Uzun Vadeli Sigorta Kolları primlerini borçlandırılabilir mi? 

Basında çıkan haberlere göre bu durumda olanlara borçlanma imkânı verildiğinde 500 bin kişinin emekli olacağı söyleniyor. Bu durumda Sosyal Güvenlik Kurumunun bu kadar emekliyi bir anda kaldıracak bir bütçesi var mı oda ayrı bir muamma. 

Yakın bir zaman da böyle bir düzenlenme yapılmasının imkânı pek bulunmasa da iler ki yıllarda Ülkenin de ekonomik anlamda gelişmesine paralel olarak, borçlanma yoluyla stajyerlik sigortası ile başlayan sigorta başlangıcını sigortalılık süresinin hesabında başlangıç olarak kabul edilebilmesi için bir çalışma yapılması gerektiği kanaatindeyim.