Geçimsizlikten boşanmaya giden yol

Boşanma için kritik zaman, evliliğin ilk yıllarıdır. Bu süredeki memnuniyetsizlik ve hatta hayal kırıklığı, önemli bir boşanma eğilimi ortaya çıkarır. ABD’de 5 boşanmadan 2’si evliliğin ilk iki yılı içinde olmaktadır. Problemlerin bu erken aciliyeti; maddi durum, konfor, sosyokültürel özellikler, cinsellik, boş zamanlarını geçirme gibi faaliyetler hakkında evlilikten önce gerçekçi olmayan fikirler üretilmesinden dolayıdır.  Evlilikten sonra bu konular yeni hayata uydurulamamaktadır.  

Boşanan çiftlerin hemen hemen yarısı çocuksuz olanlardır. Geriye kalanların yarısının da tek çocukları  vardır. Bu sonuç göz önüne alındığında; evde çocukların varlığı eşleri birbirine bağlamaktadır ve boşanmaları önleyen bir rol oynamaktadır.  

Boşanan çiftlerde, havadan sudan konularda birbirleriyle uyuşmazlığa düşmeleri, saçmalık boyutlarındadır. Ekonomik problemler veya  çocuk eğitimi gibi konularda ihtilaf olması anlaşılabilir, ama bir gün önce havanın nasıl olduğu veya  yemeğin tuzu konusundaki uyuşmazlıkların boşanma sebebi  olması gariptir. 

Birçok kişi evlenmeden önce, karışışındakini evlenince kontrol altında tutabileceğini düşürür. Ancak evlilik söz konusu olunca, bu şekil düşünmek, büyük yanlışlara yol açacaktır. Evliliğin, iki insanın birleşmesi olduğu unutulmamalıdır.  

Boşanan kişilerde bir başka husus, nelere ihtiyaç duyulduğu  hakkında en ufak bir  fikir sahibi olmaksızın evliliğe alelacele karar vermeleridir. Tanışma sırasında, sorumsuzluk içindeki renkli ve hoş duyguların doğuşu ve birbirine mükemmel görünme isteği mevcuttur. Birlikte yaşamanın zor yönleri çok az göz çarpar. Buna karşılık güzel  günlerin geleceği umulur ve hayatın böyle akıp gideceği ve hatta evlenilirse daha güzel günlerin beklediği hayaline bile kapılanır. Halbuki olumlu ve olumsuz yönler birlikte değerlendirilmeli, aile büyüklerinin fikri alınmalıdır. 

Bir başka hata, karşısındaki kişide bariz bir şekilde görülen yanlışların, evlendikten sonra kolayca düzeltileceğinin var sayılmasıdır.  Evliliğin müstakbel eşin üzerinde adeta bir ütü etkisi yapıp buruşukluklarını,  kırışıklıklarını, yani hatalarını bir güzel düzeltip, onu kendisine benzeteceğine dair saçma ve safça bir hayaldir bu. 

Çok mühim bir faktör de, çağımızda artık sorumlulukların değil hakların üstünde durulmasının, toplumda gittikçe gelip gelen bir değer olmasıdır. Toplumlarda çeşitli hak arayış hareketleri çoğalmış, sorumlulukların üzerinde titreyenlerin sayısı azalmıştır. Hatta sorumluluk fikri bile, bugünlerde açıkça komik görülmeye başlanmıştır.  

Boşanmış çiftlerde bir başka nokta ise bir çocuğunun boşanır boşanmaz içlerindeki boşluğu doldurmak için çabucak ikinci evliliğe gitmeleri ve yeni evliliklerinde de bu sefer ilk eşlerini aramalarıdır. İşin ilginci, ayrılma acısını yaşayan bu kişilerin ikinci evliliklerindeki başarısızlığın, azalmak yerine artışı gözlenmektedir.  

İlk başta yıkıcı konuşma ve yıldırıcı davranışlardan vazgeçilmelidir. Kısa süre içinde, bazı çok basit taktikler, çok önemli değişiklikler getirebilir: “Ne berbat bir gün geçirdiğimi bir bilsen…” ile başlayan cümleler veya  gazetelerin ardına saklanıp homurdanmak yerine “anlat bakalım günün nasıl geçti?” diye tebessümle sohbet kapısı açmak, küçük bir değişikliktir ama bu, eşin üzerindeki  tesiri derinleştirecek bir süreci başlatabilir. Geçimsiz çiftlerdeki tek ifade şekli saldırmak olduğu  halde, uyumlu  çiftlerde birçok olumlu ifade ve hareket tarzı vardır.  

Geçimsiz çiftler, iyi olmaya çalışırken bile cümlenin sonuna her şeyi mahveden bir ekleme yaparlar. “Maşallah iyi görünüyorsun, dünkü suratın neydi öyle?” veya “Yemek güzel olmuş, önceliklere hiç benzemiyor” ya da “Bu kıyafet sana çok yakışmış, o perişan görünümden nihayet kurtuldum.” 

Sohbet ederken mümkün olduğunca göz teması kurulmalı, eşten göz kaçırılmamalıdır. Yine  bu sırada sakince durulmalı ve aynı pozisyonda (ayakta veya oturuyor) olunmalıdır. Konu dağıtılmamalı, arada çok uzun süre suskun kalınmamalıdır. 

Problemli çiftler genelde dinlemeyi bilmezler. Eşlerinin ne cevap vereceklerini bildiklerine inandıklarından, eşinin ne söylediğini dinlemeye gerek görmezler; zaten duymak istedikleri şey, sadece kendi görüş açılarına uygun sözlerdir. Dinleyebilseler bile, bunu sabırsızlık içinde yaparlar. Değişim, gerçekten eşini dinlemek, onun karşısındakinin duymasını istediği şeyleri söylemesine izin vermektir.  

Geçimsiz çiftlerde söz kesmek çok sık yapılır. Sabırla dinlemek yareni, kendini haklı çıkarmak, karşısındakinin  yanlışını düzeltmek için söz kesilir. Bundan vazgeçilmelidir. 

Sun’i görünse de çiftler bazı özel gün veya gecelerde birbirlerine olan ilgilerini vurgulamalıdırlar. Eşinin morali bozuksa, ona moral verilmelidir. Ona iltifat edilmeli, iyi tarafları gösterilmelidir. Eskiden başardığı şeyler hatırlatılmalıdır. 

Öfke kişinin görüş açısını daraltır ve karşısındakinde de aynı duyguları uyandırır. Bu yüzden öfke kontrol edilebildiği  oranda, kişinin gerilimlerinden zarar görmesi de azalacaktır.  

Birçok çift, boşandıktan sonra artık tecrübelendiklerini ve daha mutlu bir evlilik yapacaklarını düşünüyorlar. Halbuki gerçekler öyle değil. Yeniden evlenenlerin problemleri daha  fazla. İlk evliliklerin % 37’si boşanma ile sonuçlanıyorsa, ikinci evlilikte bu oran % 59’u buluyor.  

Akrabalık meselesi oldukça karmaşık bir hal alıyor. Çiftler, birbirlerinin önceki evliliğinden olan çocuklarla daha çok ilgilendiği  fikrine varıp geçimsizliğe yol açabiliyorlar. 

İstatistiklere göre evli olanlar bekarlara nispetle ortala beş yıl daha fazla yaşıyorlar.  Çünkü evliler düzenli hayata sahip  oldukları gibi, birbirine ihtimam gösteriyorlar.