Milli İstihbarat Teşkilatında İbrahim Kalın dönemi

Milli İstihbarat Teşkilatı, 15 Temmuz hain darbe girişimi sonrasında, insani ve teknolojik istihbarat kapasitesinin artması sayesinde “terörle mücadele” konusunda yurt içinde olduğu kadar Suriye ve Irak’ta da faaliyetlerini artırdı. Uluslararası planda ise MİT’in özellikle Türkiye’nin yakın coğrafyasında etkinliğini artırdı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın hemen hemen tüm yurt dışı gezilerinde ve temaslarında yer alan MİT Başkanı, Dışişleri Bakanı ve Milli Savunma Bakanı ile de yakın çalışarak, hem güvenlik hem de dış politika mekanizmalarının parçası oldu. MİT, büyük istihbarat servisleriyle rekabet edecek bir kabiliyete erişirken operasyonel kabiliyetleri artırılan MİT, 2022 yılında çok sayıda başarılı operasyona imza attı.

DÜNYANIN SAYILI İSTİHBARAT SERVİSLERİ ARASINA GİRDİ
MİT’in PKK/KCK ile mücadelede insan istihbaratı, sinyal istihbaratı, elektronik istihbarat, görüntü ve uydu istihbaratı gibi istihbarat disiplinleri ile İHA-SİHA yeteneklerini bir bütün olarak kullanarak örgütü yöneten ana omurgayı etkisiz hale getirmeye odaklandı. 2022 yılında gerçekleştirilen sınır ötesi operasyonlar neticesinde çok sayıda PKK/KCK lider kadrosunun etkisiz hale getirilmesi ve örgüte ait kritik altyapı tesisinin imhası sağlanmıştır. Ayrıca kazanılan operasyonel kabiliyetler çerçevesinde Türkiye’de gerçekleşen terör eylemlerinin faillerinin de aralarında bulunduğu çok sayıda örgüt unsuru da yurt dışında ele geçirilerek Türkiye’ye getirildi.

CUMHURBAŞKANI’NIN SAĞ KOLU MİT’İN BAŞINA GEÇTİ
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanlığı’na İbrahim Kalın’ı atadığı açıklaması dünyada büyük yankı uyandırdı. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü ve Dış Politika Danışmanı olarak görev yapan Kalın, Dışişleri Bakanı olarak atanan Hakan Fidan’dan boşalan koltuğu devraldı. Kalın, böylece, Başkan Erdoğan’ın 2002’den bu yana süren başbakanlığı ve cumhurbaşkanlığı dönemlerinde MİT’in başına kurum dışından atadığı ikinci sivil yetkili oldu. İbrahim Kalın, 1 Mayıs 2009’da dış politikadan sorumlu başbakan başdanışmanlığı görevine getirildi. Ocak 2010’da kurulan Başbakanlık Kamu Diplomasisi Koordinatörlüğü’nün ilk koordinatörü oldu. 2012 yılında başbakanlık müsteşar yardımcılığı görevini üstlendi. Recep Tayyip Erdoğan’ın Cumhurbaşkanı olmasıyla birlikte cumhurbaşkanlığı Genel Sekreter Yardımcılığı görevine getirildi. 2014 tarihinde Erdoğan tarafından büyükelçi sıfatı verilerek Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü tayin edildi. 2018 yılından itibaren Cumhurbaşkanlığı Güvenlik ve Dış Politikalar Kurulu başkan vekilliği ve Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanlığı görevlerini yürüttü. 05 Haziran 2023 tarihinde Hakan Fidan’ın Dışişleri Bakanı olmasıyla boşalan Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığına Cumhurbaşkanı Kararıyla getirildi. Kalın, Erdoğan’ın Cumhurbaşkanlığı’na ilk seçildiği 2014 yılından bu yana, yanından ayırmadığı az sayıda danışmanlarından biri olarak göze çarptı. Erdoğan’ın yanında yıllardır görev yapan Kalın, birçok uluslararası krizin çözülmesinden aktif rol oynadı.

ULUSLARARASI KRİZLER DE ÖN PLANDA
İngilizce, Farsça, Arapça ve Fransızca bilen 52 yaşındaki Kalın, 1 Aralık 2014’te Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü olarak atandıktan sonra MİT Başkanlığı’na güne kadar bu görevde kaldı. Kalın, değişen hükümet sistemiyle birlikte dış politika merkezinin de Cumhurbaşkanlığı’na taşınmış olması Kalın’ın uluslararası görünümünü daha da artırdı. Önemli konuların çözümlenmesinde zaman zaman Erdoğan’ın özel temsilcisi olarak temaslarda bulunan Kalın, özellikle son dönemde ABD ile ilişkilerin yürütülmesinde önemli rol oynadı. Kalın son dönemde İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya girmesi süreçlerinde en aktif rolü oynayan Türk yetkili oldu. Her iki ülkeyle temaslarda bulunan ve Haziran 2022’de kurulan ortak daimi mekanizma toplantılarında Türk heyetine başkanlık eden İbrahim Kalın, bu süreçlerdeki rolüyle adından söz ettiren yetkililer arasında oldu.

RUSYA UÇAK KRİZİNDE SAHADAYDI
Türk-Rus ilişkileri bir Rus SU-24 uçağının Türk F-16’ları tarafından 24 Kasım 2015’te Suriye sınırını ihlal etmesinin ardından düşürülmesiyle dibe vurmuştu. İbrahim Kalın bu süreçte Rusya ile görüşmeleri yürüterek sorunu aşan isim olarak ön plana çıkmıştı. Kalın, bunun yanı sıra Yunanistan’la Doğu Akdeniz ve Ege Denizi’nde yaşanan anlaşmazlıkların giderilmesi, Suudi Arabistan, İsrail, BAE, Ermenistan, Suriye ve Mısır ile ilişkilerin normalleştirilme süreçlerinde de aktif rol oynadı.

DÜNYA BASINI “ERDOĞAN’IN SIRDAŞI”
Kalın’ın MİT’in başına geçmesi ise dünya basınında geniş yer buldu. Londra merkezli MEE Kalın için ‘Erdoğan’ın uzun süredir sırdaşı’ değerlendirmesinde bulunurken Yunan basını manşetlerini MİT’teki yeni döneme ayırdı. Londra Merkezli Middle East Eye (MEE) ‘Erdoğan, sözcü Kalın’ı istihbarat başkanlığına atadı’ başlıklı haberinde Kalın için ‘Erdoğan’ın uzun süredir sırdaşı’ dedi. Kalın’ın 2014’ten bu yana cumhurbaşkanlığı sözcüsü ve cumhurbaşkanı dış politika danışmanı olarak görev yaptığını hatırlatan MEE, yeni MİT Başkanı’nın doktora derecesine sahip olduğunun altını çizdi. Haberde yeni kabine için ‘Erdoğan’ın Mevlüt Çavuşoğlu’nun yerine Fidan’ı getirdiği dışişleri bakanlığına ek olarak, Türkiye cumhurbaşkanı uluslararası saygın eski bankacı Mehmet Şimşek’i de hazine ve maliye bakanı olarak atadı’ değerlendirmesinde bulunuldu. Al Arabiya ise ‘Uzun süredir Erdoğan’ın yakın arkadaşı olan Kalın, 2014’ten bu yana Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü olarak görev yapıyordu’ dedi ve şu değerlendirmede bulundu; ‘Kalın, Türkiye Cumhurbaşkanı’nın sözcüsü olarak, özellikle Suriye ihtilafı gibi kriz durumlarında , ülkenin dış politikasının yönlendirilmesinde hayati bir rol oynadı’ ‘Komşu ülkesinde artan gerilimlerle karşı karşıya kalan Türkiye, insani duruşunu güvenlik çıkarlarıyla dikkatli bir şekilde dengelemek zorunda kaldı’ diyen Al Arabiya, Kalın’ın bu süreçte ateşkes anlaşmaları yapmak ve barış görüşmelerini başlatmak için Rusya, ABD ve İran gibi büyük güçlerle koordinasyon sağlayarak bu sürecin merkezinde yer aldığına vurgu yaptı. Yunan Kathimerini ‘Kalın resmen MİT başkanlığına atandı’ başlığı ile okurlarının karşısına çıktı. Ethnos ise haberinde Kalın’ın ‘Güzel ülkem için durmak yok, yola devam…” ifadelerini kullandı’ sözlerine yer verdi. Skai ‘Erdoğan’ın sağ kolu, mutlak güvendiği adam bundan böyle Türk gizli servisinin iplerini hareket ettirecek’ dedi. Bir başka Yunan gazetesi To Vima‘Kalın, gizli servislerin başına geçti’ başlığını attı. ERT Kalın’ın uzun süredir başdanışmanı olduğuna dikkat çekti.

KUTU//
Kalın, Erzurumlu bir ailenin çocuğu olarak 1971 yılında İstanbul’da doğdu. İstanbul Üniversitesi Tarih Bölümü’nden 1992’de mezun olan Kalın, 1994’te Malezya Uluslararası İslam Üniversitesi’nde yüksek lisansını yaptı. 2013’te doçent, 2020’de profesör unvanını aldı. Kalın’a 2014’te Büyükelçi ünvanı ve Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü görevi tevdi edildi. 2018-2023 arasında Cumhurbaşkanlığı Güvenlik ve Dış Politikalar Kurulu başkan vekilliği ve Cumhurbaşkanlığı güvenlik ve dış politikadan sorumlu başdanışman görevini yürüttü. İngilizce, Farsça, Arapça ve Fransızca bilen Kalın, evli ve üç çocuk babası. İbrahim Kalın, ortaokuldan beri gitar ve bağlama çalıyor. Bestelediği eserler arasında “Seni Mene Vermez İse” ve “Elif Bacı” adlı çalışmalar bulunuyor