Bezeler ve şişlikler neyin habercisi?

Didem SEYMEN/SABAH

Genel Cerrah Prof. Dr. Hasan Taşçı her şişlik kanser habercisi olabilir mi, her bezenin alınması gerekir mi gibi merak edilen soruları yanıtladı:

Vücuttaki bezeler ve şişliklerin sebebi nedir?

Cilt dokumuz vücudumuzun en önemi organlarından biridir. Cildimiz olmasa mikroorganizmalar ve virüslerle dolu dış dünyada hayatta kalmamız olanaksız olurdu. Cildimiz vücudu dış etmenlerden koruyan kusursuz bir yapıya sahiptir. Cildimizin belli görevleri olan bölümleri vardır. Bu yapılarda meydana gelebilecek bozukluklar veya bu yapılardan kaynaklanan kitleler, cildimizde bezeler ve şişliklerle ortaya çıkarlar. Bezeler tıp dilinde lenfadenopati denilen lenf dokumuzun bir parçasıdır. Normalde küçük ve ele gelmeyen bu yapılar herhangi bir enfeksiyon durumunda veya bazı habis hastalıklarda büyüyebilir ve el ile fark edilecek boyuta ulaşırlar. Şişlikler ise cildin diğer yapılarından kaynaklanan kitlelerdir. Yağ kanalları mikrobik bir hadise sonucu tıkanırsa kist sebase dediğimiz şişlikler oluşur. Cilt altı yağ kitlesinde anormal büyüme olursa lipom dediğimiz kitleler görülür.

Bezeler en çok vücudun nerelerinde görülür?

Lenf dokusu vücutta çoğu dokuda mevcut olmasına rağmen bazı bölgelerde yoğunlaşma göstermektedir. Koltukaltı, boyun, kasıklar, bademcik gibi. Örneğin elde veya kolda gelişebilecek enfektif bir durum veya memedeki bir enfeksiyon o taraf koltukaltındaki lenf bezlerinde şişliğe neden olabilir. Ya da ayak parmağındaki bir mantar enfeksiyonu kasıktaki lenf bezlerinde şişliğe yol açabilir. Benzer durum lenfoma gibi habis kan hastalıklarında da ortaya çıkar. Lenfoma hastalarında vücudun bütün lenf bezlerinde şişlikler oluşur ve tanı çoğu zaman bu bezelerden birinin çıkarılması ve patolojik incelemesi sonucu konulur.
Lipom dediğimiz yağ kitleleri ise sırtta, kollar ve bacaklarda, karın bölgesinde daha çok olmak üzere tüm vücutta görülebilir.

Bezeler ve şişlikler hangi durumlarda tehlikelidir?

Mikrobik yani enfeksiyon durumunda oluşan bezeler geçicidir. Enfeksiyon tedavi edildiğinde bu şişlikler de ortadan kalkar. Fakat lenfoma veya meme kanseri gibi durumlar nedeni ile oluşan şişlikler mevcut hastalığın tanısını koymamıza yardımcı olurlar ve önemsenmelidirler.

Bezeler kalıtsal mıdır?

Evet, bazı kişilerin vücudu bu tarz şişlikleri oluşumuna eğilimlidirler. Vücudunun her yerinde lipomlarla seyreden bazı hastalıklar da mevcuttur.

Bezeler ve şişlikler başka hastalıklarla karıştırılır mı?

Göbekte veya kasık bölgesindeki şişlikler yağ bezesi olabileceği gibi bu bölgede daha sık görülen fıtığa bağlı da olabilir. Bunun için ayrıntılı bir hekim muayenesi ve gerekirse yüzseyel bir ultrason ile ayırıcı tanıyı yapmak gerekir. Çünkü fıtık ve yağ bezelerinin tedavisi farklıdır.

Tüm bezelerin, şişliklerin alınması gerekir mi?
Tüm bezelerin alınması gerekmez. Muayenesi şüpheli değilse, boyutu 1-2 cm’den küçük ve büyümüyorsa, hastada herhangi bir kanser hastalığı şüphesi yoksa bu şişlikler takip edilebilir. Fakat hastada şişliğin yanı sıra halsizlik, iştahsızlık, kansızlık gibi başka bulgular varsa, kitlenin boyutu kısa zamanda hızla büyüyorsa, ağrı yapıyor ve kozmetik olarak hastayı rahatsız ediyorsa veya eşlik eden şüpheli bir kanser görünümü varsa bu hastaların tetkik edilmesi ve gerekirse bu şişliklerin cerrahi olarak çıkarılması gerekir.

Bezleri almak tehlikeli mi?

Bezelerin alınması tehlikeli değildir, ancak her cerrahi müdahalede olduğu gibi bunun da çok az da olsa riskleri vardır. Çoğu zaman 10-15 dakika süren bir işlemle hasta şifa bulur.