Babet mi yoksa topuklu ayakkabı mı?

Didem SEYMEN/SABAH

Yüksek topuklar, modanın vazgeçilmez parçası. Ama yine aynı topuklar, kadınlar için bir çeşit işkenceye de dönüşebiliyor. Düz ayakkabılar, 15 santimetrelik topuklu stilettolardan daha az gösterişli olabilir, ama giydikten 20 dakika sonra rahatsızlık veren bir ayakkabıyı da kim ister ki? Bu rahatsızlıktan ötürü de, yüksek ökçeli ayakkabılarla ilgili her yeni bilimsel çalışma ilgi çekiyor. Uygulamalı fizyoloji dergisi Journal of Applied Physiology de, kısa bir süre önce, Avustralya’daki Griffith Üniversitesi’nde görevli bilim adamlarının bu konuda yaptıkları bir araştırmaya yer verdi. Araştırma için dokuz kadın, iki yıl süreyle, haftada en az 40 saat boyunca 5 santimetrelik topuklu ayakkabılar giydi. Bu dokuz kadın, yine iki yıl boyunca haftada 10 saatten daha az süre topuklu ayakkabı giyen 10 genç kadınla karşılaştırıldı. Araştırmada, her iki deney grubunun da bacak kaslarının hareketleri ve refleksleri incelendi. Topuklu ayakkabı giyenler daha kısa ve güçlü adımlar atıyor. Topuklu ayakkabı giyenlerin ayakları sürekli bükülü vaziyette ve parmakları yukarıyı gösterecek şekilde duruyor. Baldırlarındaki kaslar giderek kısalıyor. Kısalan baldır kasları, mekanik zorlanmaya sebep oluyor. Zorlanma ise yürüyüşü yetersiz ve verimsiz hale getiriyor. Bu da kas yorgunluğuna yol açıyor. Kastaki zorlanmanın fazlalaşması yaralanma riskine davetiye çıkarıyor. Ökçeliden düz ayakkabıya geçmek de yaralanma tehlikesini artırıyor. Bizde uzmanların bu konudaki görüşlerini aldık. İşte onların düşünceleri:

Op. Dr. Selim Muğrabi/ Fulya Ayak Sağlığı Merkezi Kurucusu

Babetler rahat görünebilir ama düz ve içinde hiçbir destek yok. Babette ayak bir dönem sonra ayakta durdukça kas gücü azaldığı için kavisini kaybedip aşağı doğru çökmeye başlıyor. Yani hepimizin ayağı sabah kalktığımızda gayet normal görünümlü. Eğer iyi bir ayakkabı giymiyorsak akşam eve döndüğümüzde düztaban olabiliriz. Çünkü kavisi destekleyen adele yorulunca kavis çöker. Ayakkabı iyiyse içinde bir destek varsa bu adale destek sayesinde kavis çökmeyeceği için hiçbir problem olmaz. Çünkü kavis çöktüğü anda ağrı başlıyor. Babet içinde hiçbir destek olmadığı için gün içinde çabuk yorulma bel ve diz ağrısı yapıyor. İnce topuklu ve sivri burunlu ayakkabılar ise en rahatsız ve sağlık için zararlı ayakkabı türü. Topuk yükseldikçe yük tekrar dize ve bele dönüyor, diz ve bel ağrısı gelişiyor. Yük ön tarafa doğru gittiği için başparmak çıkıntısı ve parmaklarda şekil bozukluğu oluyor. Sivri burunsa parmağı sıkıştırıyor.

Dolgu topuklu diye tanımlanan ayakkabı türü ideal ayakkabı tanımına yakın . Dolgu topuk benim anladığım kadarıyla platform topuk. Önüyle arkası beraber gidiyorsa hiçbir problemim yok. İdeal ayakkabı tarifi; önü yuvarlak ve geniş. Mümkünse bağcıklı, topuğu da 5 ila 10 pont yüksekliğinde olması lazım.

Özgül İşgör/ İsveç Ayak Sağlığı Uzmanı

Ayakkabılar her ne kadar değişik model, numara ve genişlikte olsalar da her insanın ayak özelliklerine uygun olamazlar. Modaya uygun ayakkabı yerine ayağa uygun ayakkabı seçmek gerekiyor. Öncelikle öne doğru daralan ve ayağı sıkan dar kalıplı ayakkabılardan uzak durmakta yarar var. Bu tip ayakkabılar zamanla parmaklarda şekil bozukluğuna yol açabiliyor. Yüksek topuklu ayakkabılar da ayaklar için başka bir risk. Uzun süreli kullanımlar ayak ile parmaklarda yine şekil bozukluklarına neden oluyor. Bu yüzden 3,5-4 cm’den daha yüksek topuklu ayakkabı giymeyin.
Kadınların ayak sağlığını tehdit eden bir başka model de platform topuklu ayakkabılar. Bu tip ayakkabıların içinde ayaklar sağlıklı bir şekilde kıvrılmadığı için bütün yük eklemlere biniyor.

Son dönemde oldukça popüler olan babet tarzı ayakkabılar ve topuksuz çizmelerin de çok sağlıklı oldukları söylenemez. Bunun sebebi ayağa binen yükün topuklar üzerinde yoğunlaşmasıdır. Ayrıca ayakları yanlardan iyi kavramadıklarından ayak ön yüzündeki bağlarda aşırı yüklenmeye neden olabilirler.

Ayak sağlığınızı bozmadan şık kalabilmek için en doğrusu ideal topuk yüksekliğine dikkat etmek ve özellikle ayakkabıların ortopedik bir tabana ya da tabanlığa sahip olmasına özen göstermektir. Yüksek topuklu ayakkabılar için ürettiği ayak tarağı koruyucusunun silikon jel yastıklarını kullanabilirsiniz. Ayak Tarağı Koruyucusu, topuklu ayakkabının ayak tabanınızın ön kısmında sebep olduğu yanmayı ortadan kaldırdığı gibi, kaymayan yapısı sayesinde ayaklarınızın ayakkabının içinde öne doğru kaymasını da engelliyor. Topuksuz ayakkabılarınızı daha sağlıklı bir şekilde kullanabilmek için de yine ortopedik tabanlıklar temin edebilirsiniz. Ayak analizlerinizi yaptırarak, uygun ayakkabı için ayağınızın yapısını öğrenebilir ve henüz başlangıç aşamasında olan ayak rahatsızlıklarınızı öğrenerek tedbir alabilirsiniz.