Vajinal mantar ihmale gelmez!

Medipol Üniversitesi Hastanesi Kadın Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Duygu Işıl Gencer, hemen her yaşta sıklıkla görülen vajinal mantar ile ilgili soruları yanıtladı:

Kadınların en sık karşılaştığı genital bölgede kaşıntı yapan etken nedir?
Kadınların yaklaşık %75 i hayatlarında en az bir kez vajinal mantar enfeksiyonu geçirirler. Vajinit, vajinal bölgede görülen enfeksiyonların genel ismi olmakla beraber bu enfeksiyonlar içinde en sık izole edilen etken de Candida Albicans mantarıdır.

Mantar enfeksiyonu nasıl bulaşır?
Mantar aslında kadınlarda genellikle dışarıdan bulaşan bir enfeksiyon değildir. Normalde vajinal bölgeyi enfeksiyonlara karşı koruyan laktobasil olarak bilinen dost mikroorganizmaların sayısı azalırsa vajinal bölgenin direncini sağlayan asidik pH bozulur ve zaten normal vajinal florada çok daha az sayıda olan mantar fırsat bularak çoğalır, hastalık yapıcı hale gelir. Bunun yanı sıra cinsel ilişki sırasında, hijyenik olmayan tuvalet veya havuzdan da bulaşabilir.

Vajinal mantar enfeksiyonlarını arttıran diğer durumlar nelerdir?
Bağışıklık sistemimizin bozulmasını ve direncin düşmesine neden olan her türlü durum mantarın enfeksiyon yapmasına neden olur. Geniş spektrumlu antibiyotik kullanımı veya gebelikte bağışıklık sistemi baskılandığı için mantar daha sık görülür. Şeker hastalığında vajinal sıvıdaki şeker miktarı arttığı için mantar ürer. Doğum kontrol hapları kulanımı vajinal akıntıyı yoğunlastırarak laktobasiller için gerekli ostrojenik dengeyi bozdukları ve vajina ph sini değistirdikleri icin mantar daha sık görülür. Naylon ve ya sentetik iç çamasırları ya da çok dar pantolonlar vajinal bölgenin nemli kalmasına neden olur.

Mantar enfeksiyonunun belirtileri nelerdir?
Genital bölgede kaşıntı, yanma, kızarıklık, şişme, cinsel ilişki esnasında ağrı ve yanma, idrar yaparken idrarın değdigi bölgelerde yanma olur. Kaşıntıya bağli ciltte soyulma ve tahriş oluşur. Akıntı genelde kokmaz, beyaz renkli, süt kesiği ve ya peynir kıvamında ya da kireç gibidir.

Peki vajinal mantardan nasıl korunabilirim?
Mutlaka pamuk camaşır kullanılmalı ve bol kıyafetler tercih edilmeli. İç çamaşırlarını mutlaka yüksek derece ısı ile ayrı olarak yıkanıp, mutlaka ütülenmelidir. Vajinal bölgeye uygulanan parfümlu yıkama jelleri, parfümlu prezervatif kullanımı ve ya uzun süreli hijyenik ped ve ya tampon kullanimi irritan olup allerjik etki ile mantarı kolaylaştırmaktadır. Yine vajenin içinin sabun veya el ile yıkanması yanlış bir uygulama olup sadece dış genital bölgenin önden arkaya parfüm içermeyen ve eczaneden temin edeceğimiz genital intim jeller ve su ile temizliği yeterlidir. Hijyenik olmayan tuvalet veya havuzdan uzak durmak, ıslak mayo ile uzun süre beklememek gereklidir. Mantar her zaman ıslak ve nemli ortamları sever.

Vajinal akıntı problemi olan kişilerin mutlaka jinekolojik muayene olmalı. Çünkü bu akıntılar mantar enfeksiyonu haricinde bakteriyel nedenli Gardnerella vajiniti ve ya parazit nedenli trikomonas enfeksiyonu ya da cinsel ilişki sırasında gecebilecek klamidya, mikoplasma ve ureoplasma gibi birçok enfeksiyonlara bağlı olabilir. Hatta mikst enfeksiyon dediğimiz birkaç mikroorganizma türü bir arada üremiş olabilir. Enfeksiyonun yanı sıra rahim ağzı yaraları (servisit) oluşmuş olabilir ve bu durumda mutlaka smear testi yapılması gereklidir. Bu durumda muayene olmadan eczaneden direkt alınıp kullanılan ilaçlar yarardan cok zarar getirecektir.