Sağlıklı ve uzun yaşama
İnsanların yaşı ilerledikçe tüm organları gibi beyinleri de yaşlanır. Böylelikle unutkanlık ve hafıza kaybı giderek ilerler. Özellikle 65 yaş üzeri beden ve bilinç zayıflığı yaygınlaşır. Bazı yaşlılarda unutkanlık ve hafif algı bozuklukları Alzheimer’e kadar ilerler.
Ortalama insan ömrü genetik ve çevresel unsurlara bağlı olarak değişiklik gösterir. Bütün dünyada insanlar daha büyük yaşlara kadar hayat sürmektedirler. ülkemizde ortala yaşam süresi erkeklerde 73.7, kadınlarda 79.4 yaş olarak görülmektedir. Ancak bazı insanlar bu ortalamanın üzerinde yaşamaktadırlar.
Bu insanların yani sağlıklı yaşlanan ve neredeyse asırlık ömre varan kişilerin ortak ilkelerine gelince:
* Fiziksel olarak hareketli bir yaşam tarzları var, bu hareketliliği doğal olarak iş ve ev yaşantılarının bir parçası haline getirmişler. Gidecekleri yere genelde yürüyerek veya bisikletle gidiyorlar, hemen hepsinin uğraştığı bir bahçesi, hayvanı veya hobisi var.
* Nispeten yavaş ve stresten uzak bir hayat temposu içindeler. Sakin, uyumlu, huzurlu ve samimiler. Hayata hep iyi tarafından bakıyorlar.
* Torunlarıyla ve çocuklarıyla yakından ilgileniyor ya da gönüllü olarak sivil toplum kuruluşlarının projelerine katılıyorlar.
* Aile her şeyin önünde geliyor. Çok güçlü aile bağları, arkadaşlık ve komşuluk ilişkileri var. Ailenin yaşlı bireyleri ve genç bireyleri sürekli iletişim halinde.
* Sigara ve alkol kullananların sayısı hayli az.
* Gayet sağlıklı ve genelde de sebze ağırlıklı besleniyorlar. Özellikle baklagiller ve ceviz, fındık, fıstık gibi kabuklu yemiş tüketimi çok fazla. Diyetlerinde patates, tam buğday ekmeği, soya peyniri (tofu), meyve sebze, zeytinyağı, bal ve balık mutlaka yer alıyor. Kırmızı et tüketimi çok az. Genelde keçi sütünden yapılmış süt ürünlerini tercih ediyorlar.
* Öğünlerinde yüzde 80 kuralını uyguluyorlar. Yani mideleri yüzde 80 kapasitesine doyduğunda sofradan kalkıyorlar. Porsiyon miktarları da hayli az.
* Bolca yeşil ve siyah çay tüketiyorlar. Demledikleri çaya taze nane, fesleğen, rezene, kekik, biberiye, zerdeçal, karahindiba ve mercanköşk gibi bitkiler ilave ediyorlar.
Kaynak: Asırlık Hayatlar. Dr. Özlem Kılıç Ekici. TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi. Temmuz 2015, sayı 572